به گزارش قدس آنلاین، یکی از دغدغه‌های پر تکرار دانشجویان تحصیلات تکمیلی در کشور، نبود حمایت مالی در حین تحصیل است. در حالی که در نرم جهانی تحصیل در مقطع دکتری به عنوان یک شغل تمام وقت محسوب می‌شد و دانشجوی دکتری برای انجام پژوهش یا کار عملی معین با هدف مشخص جذب می‌شود و بابت انجام این وظیفه هم حقوق و دستمزد دریافت می‌کند اما در ایران دانشجوی دکتری برای گذراندن این دوره هزینه می‌پردازد و اغلب به دلیل گران بودن این دوره درگیر مسائل مالی می‌شود و در صورت تحصیل در دانشگاه‌های دولتی بدون شهریه، در کسب درآمد برای گذران زندگی با مشکلات مالی روبه‌رو می‌شود.

حتی بسیاری از دانشجویان دکتری اعلام می‌کنند که تحصیل در دکتری کاری تمام وقت است و نمی‌توانند در حین تحصیل، به صورت تمام وقت مشغول به کار باشند؛ همین امر باعث شده که دانشجو برای گذران زندگی در کنار تحصیل، کار کنند و سال‌ها درگیر پروسه تحصیل باشند و برهمین اساس سوژه‌ای با عنوان «دانشجویان برای تامین هزینه پایان نامه‌های دکترا با مشکل مالی رو به‌رو هستند» را هم در سامانه فارس من ثبت کرده‌اند.

از این رو، این موضوع همواره یکی از دغدغه‌های اصلی وزارت علوم در بحث پژوهش و تجاری‌سازی پژوهش است و مسئولان این وزارتخانه مدتی است در فکر پیدا کردن چاره‌ای برای تغییر این رویه برآمده‌اند.

به این ترتیب چندی است که تعیین سازوکار تأمین اعتبار پژوهشی در قالب اعطای گرنت فناوری و گرنت پژوهشی با هدف هدایت پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی به سمت نیازهای پژوهشی کشور و کمک به تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی در دستور کار وزارت علوم است.

براساس این گزارش، یک نوع گرنت وجود دارد که به اسم گرنت پژوهشی شناخته می‌شود و به اعضای هیات علمی در قبال مقاله‌ها و کارهای پژوهشی آنها ارائه می‌شود، در کنار گرنت پژوهشی، نوع دیگری از گرنت هم در حال راه‌اندازی است که به اسم گرنت فناوری شناخته می‌شود و مکمل گرنت پژوهشی خواهد بود. در واقع طرح گرنت فناوری یکی از طرح‌هایی است که وزارت علوم برای حمایت از پژوهش‌های تحصیلات تکمیلی در دست اجرا دارد و به دانشگاه اعلام می‌شود.

 طرح وزارت علوم برای ارایه گرنت پژوهشی و فناوری برای حمایت از پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی

مسعود برومند معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم، تحقیقات و فناوری درباره این طرح توضیح داد: هدف از طرحی که دنبال می‌کنیم ترغیب دستگاه‌ها و شرکت‌ها است که با منابع خود برای اجرای طرح‌های پژوهشی به حوزه تحصیلات تکمیلی وارد شوند، یعنی به جای اینکه این منابع در چارچوب قراردادهای ارتباط با صنعت قرار بگیرد در چارچوب رساله‌های دکترا و تحصیلات تکمیلی و دانشجویان پسادکترا قرار داده شود و خرج تامین هزینه‌های دانشجویان تحصیلات تکمیلی شود که این افراد بتوانند به پژوهش بپردازند. طرح ویژه‌ای در قالب گرنت پژوهشی و گرنت فناوری ارائه خواهد شد و برای اینکه این سیستم راه بیفتد، در مرحله اول وزارت علوم تعدادی از پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها را حمایت مالی می‌کند و در مراحل بعدی این کار باید با حمایت اسپانسرهای مشخص انجام شود.

سازوکار تامین اعتبار پژوهشی برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی تعیین شد

منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری هم از قدم بزرگ وزارت علوم برای تعیین سازوکار تامین اعتبار پژوهشی برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی خبر داد و اظهارداشت: وزارت علوم طرحی را برای هدایت بودجه فعالیت‌های پژوهشی به سمت تحصیلات تکمیلی در دستور کار قرار دارد که متشکل از گرنت پژوهشی و گرنت فناوری است و پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی را به سمت پاسخ‌گویی به نیازهای پژوهشی کشور سوق می‌دهد. در کنار طرح گرنت پژوهشی، طرح گرنت فناوری هم ارائه می‌شود که هر دو طرح مکمل یکدیگر و در راستای هدایت پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی به سمت نیازهای پژوهش کشور و سپس تجاری سازی طرح‌ها است.

در این طرح، از منابع حاصل از یک بند تبصره ۹ قانون بودجه استفاده خواهد شد. این بند شرکت‌های سودده را مکلف می‌کند که بخشی از سود خود را در اختیار فعالیت‌های پژوهشی کاربردی قرار می‌دهند؛ این اعتبار در ابتدا برای خود شرکت‌ها و سپس برای تحقیقاتی که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مشخص می‌کند مصرف خواهد شد. امیدواریم امسال منابع مالی برای اجرای این طرح تامین شود تا بتوانیم این رویه را به جریان مستمر کاربردی در پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی با حمایت مالی کامل تبدیل کنیم.

در این طرح، دانشجو برای پروژه مشخص پذیرش می‌شود و مانند یک کارمند کارشناس در دانشگاه حضور می‌یابد، ساعت می‌زند و وظیفه مشخص دارد. اگر به همین ترتیب عمل کنیم هیچ دانشجوی دکتری، ۶ ساله و حتی ۹ ساله درس خود را تمام نمی‌کند؛ بلکه ظرف ۳ یا ۴ سال درس خود را تمام می‌کند و از دانشگاه خارج می‌شود و نتیجه کار او هم خیلی زود مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مقدمات این طرح از سال گذشته اما به دلایلی بودجه کافی برای اجرای این طرح فراهم نشد و بنابراین اجرای طرح به صورت جدی در سال ۹۹ در دستور کار است. ویدئوی زیر بخشی از فرآیندهای اجرای این طرح در وزارت علوم را گزارش می‌کند.

همچنین در آخرین روزهای سال ۹۸ شاهد برداشته شدن قدم بزرگ دیگری در زمینه حمایت عملی از پژوهش‌های تحصیلات تکمیلی بودیم. سال ۹۹ صندوقی به نام صندوق توسعه علمی و پژوهشی تشکیل خواهد شد که به طور مستقیم برای این منظور در نظر گرفته شده است.

یکی از مصوبات کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۹۹، تشکیل صندوق توسعه علمی و پژوهشی کشور برای آغاز رسمی سازوکار حمایت از پروژه‌های تحصیلات تکمیلی بوده است. با این مصوبه، این صندوق به منظور افزایش فرصت‌های برابر و توسعه عدالت آموزشی، ارتقای کیفیت آموزش عالی، تسهیل دسترسی به تحصیلات تکمیلی، ایجاد منابع پایدار و افزایش بهره‌وری در استفاده از منابع عمومی، حمایت از پایان نامه‌ها و رساله‌های تحصیلات تکمیلی، طرح‌ یا پروژه‌های پسادکتری در جهت حل نیازهای کشور و مشارکت در طرح‌های تحقیقاتی صندوق توسعه علمی و پژوهشی کشور تشکیل خواهد شد.

*ارایه گرنت فناوری به دانشجویان تحصیلات تکمیلی از امسال آغاز می‌شود

پیگیری این طرح در وزارت علوم ادامه دارد و خبر خوشی را در ابتدای سال ۹۹ برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی رقم زده است.

مهدی کشمیری مدیر کل سیاستگذاری و برنامه‌ریزی امور فناوری وزارت علوم و قائم مقام معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم از آغاز طرح ارائه گرنت فناوری به پایان نامه‌ها و رساله‌های تحصیلات تکمیلی با موضوعات فناورانه برای نخستین بار در کشور خبر داد و گفت: فراخوان ارایه این گرنت از فروردین ماه اعلام می‌شود. کسی که فکر می‌کند که پژوهشی دارد که جزء پژوهشی های فناورانه است و می‌تواند جزء حمایت‌های ما باشد طرح خود را اعلام می‌کند و طرح‌ها بررسی و ارزیابی می‌شوند. این طرح ابتدا از دانشگاه‌های ۵ استان سمنان، مرکزی، آذربایجان شرقی، خراسان رضوی و فارس آغاز خواهد شد و تا سال ۱۴۰۰ به همه دانشگاه‌های کشور تسریع می‌یابد.

به گفته کشمیری، فاز اول این طرح با مشارکت وزارت ارتباطات و در حوزه ICT آغاز می‌شود و به دانشگاه در ۳ قالب پایان‌نامه، رساله‌ و تحقیقات و شرکت‌های نوپای دانشگاهی ارائه می‌شود که به سمت تجاری‌سازی فناوری حرکت کرده باشد و منجر به تولید محصول فناورانه شده باشد. به پایان‌نامه با موضوع فناوری ۱۰ میلیون تومان، رساله دکتری با موضوع فناوری ۲۰میلیون تومان، تحقیقات تا ۴۰ میلیون تومان و شرکت‌های دانشگاهی تا ۶۰ میلیون تومانگرنت فناوری ارائه می‌شود و در مجموع تا ۲۰ میلیارد تومان بودجه برای آن در نظر گرفته خواهد شد.

منبع: فارس

انتهای پیام/